Όπως ορίζεται στο άρθρο 340 §1 εδ. α΄ΚΠΔ, που καθιερώνει το καθήκον αυτοπρόσωπης εμφάνισης του κατηγορουμένου, ο κατηγορούμενος οφείλει να εμφανίζεται αυτοπροσώπως στο ακροατήριο κατά τη συζήτηση χωρίς να αποκλείεται μάλιστα και η χρήση εξαναγκαστικών μέσων (άρ340§3,347§2 εδ.γ¨ΚΠΔ).
Κατ’ αρχήν λοιπόν δεν συνιστά την πρώτη επιλογή του νομοθέτη η εκπροσώπηση του κατηγορουμένου από άλλο πρόσωπο (λ.χ. το δικηγόρο του).
Κατ’ εξαίρεση σε πλημμελήματα και κακουργήματα (δηλαδή για όλα τα εγκλήματα)επιτρέπεται ο κατηγορούμενος να εκπροσωπείται από συνήγορο , τον οποίο διορίζει με έγγραφη δήλωση του, η οποία γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 42 §2 και στην οποία πρέπει με ποινή απαραδέκτου να αναφέρεται η ακριβής διεύθυνση κατοικίας ή διαμονής του κατηγορουμένου. Σε αυτή την περίπτωση ο κατηγορούμενος θεωρείται παρών και ο συνήγορος του εκ μέρους του ενεργεί όλες τις απαιτούμενες διαδικαστικές πράξεις. Το δικαστήριο βέβαια μπορεί σε κάθε περίπτωση όταν κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να αποκαλυφθεί η αλήθεια να διατάξει την αυτοπρόσωπη εμφάνιση του κατηγορουμένου.
Αν στην περίπτωση αυτή ο κατηγορούμενος πάλι δεν εμφανιστεί , το δικαστήριο δύναται να διατάξει τη βίαιη προσαγωγή του , που εκτελείται ,όπως ορίζεται στο άρθρο 340§3ΚΠΔ ακόμα και κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.
Η δυνατότητα εκπροσώπησης του κατηγορουμένου δεν εκτοπίζει το δικαίωμα του για αυτοπρόσωπη παρουσία.
Η διευρυμένη πρόβλεψη του άρ. 340 § 3 ΚΠΔ εφαρμόζεται τόσο στον πρώτο, όσο και στον δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας (άρ. 501 § 1 ΚΠΔ).
Η εκπροσώπηση του κατηγορουμένου εκ μέρους του συνηγόρου του δεν περιλαμβάνει και την απολογία του (άρ. 365 ΚΠΔ), η οποία είναι πάντοτε προφορική και άμεση και πρέπει να δίδεται από τον ίδιο και όχι από το συνήγορο που τον εκπροσωπεί.
Δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποκλεισθεί η δυνατότητα εκπροσώπησης του κατηγορουμένου (για κακούργημα) στο ακροατήριο και στην περίπτωση που αυτός παραπέμφθηκε ως πρόσωπο αγνώστου διαμονής (άρ. 432 § 1 ΚΠΔ), εφόσον μετά ταύτα δήλωσε γνωστή διαμονή ή κατοικία κατ’ άρθρο 156 ΚΠΔ.
Επίσης, κατ’ εξαίρεση εκπροσώπηση από το συνήγορο στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας προβλέπει και το άρθρο 429 § 2 εδ. α΄ ΚΠΔ σε σχέση με πρόσωπα που κλητεύθηκαν για πλημμέλημα ως αγνώστου διαμονής κατά το άρθρο 157 ΚΠΔ. Αν ο κατηγορούμενος δεν εμφανιστεί μπορούν οι μνημονευόμενοι στο νόμο στενοί συγγενείς του να εμφανιστούν και να του διορίσουν δικηγόρο, ο οποίος τον υπερασπίζεται σαν να ήταν παρών.
Δυνατότητα εκπροσώπησης του κατηγορουμένου από το συνήγορό του προβλέπεται και από τις διατάξεις των άρ. 346 § 1 β, 347 § 1 β΄, 348 β΄ σε ειδικές περιπτώσεις (λ.χ. αποχώρηση κατηγορουμένου, απομάκρυνση του κατηγορουμένου που θορυβεί κ.λπ.).
Στη συζήτηση ενώπιον του Αρείου Πάγου ο κατηγορούμενος (και κάθε άλλος διάδικος) παρίσταται μόνο δια συνηγόρου (άρ. 512 § 3 εδ. α΄ ΚΠΔ). Έγινε μάλιστα δεκτό πως, αν ο διάδικος είναι δικηγόρος, δεν μπορεί να διοριστεί αυτοπροσώπως, αν δεν έχει διοριστεί στον Άρειο Πάγο.