Διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών με βάση τη χρησικτησία
Όπως αναφερόταν και στην αιτιολογική έκθεση του ν. 2664/1998, η εισαγωγή του συστήματος του Κτηματολογίου δεν θίγει καθόλου τις ισχύουσες ουσιαστικού δικαίου διατάξεις που αφορούν στον τρόπο κτήσης των εμπράγματων δικαιωμάτων. Αυτό ισχύει και για τη χρησικτησία, τακτική και έκτακτη, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί ως τρόπος πρωτότυπης κτήσης κυριότητας και εντός των κτηματολογικών βιβλίων.
Αν το πρόσωπο που νέμεται ορισμένο ακίνητο έχει αποκτήσει κυριότητα με (συνήθως έκτακτη) χρησικτησία ήδη κατά την έναρξη της διαδικασίας κτηματογράφησης, θα δηλώσει αυτόν τον πρωτότυπο τρόπο κτήσης (βλ. άρθρο 2 § 1 του ν. 2308/1995), προκειμένου να καταχωρισθεί στο Κτηματολόγιο ως κύριος.
Διαδικασία διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών
Η διόρθωση των κτηματολογικών εγγραφών με βάση τη χρησικτησία μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:
- Διόρθωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής με δικαστική απόφαση:
Σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 2 του Ν. 2664/1998, απαιτείται η άσκηση αναγνωριστικής ή διεκδικητικής αγωγής με την οποία αναγνωρίζεται το δικαίωμα του δικαιούχου και διατάσσεται η διόρθωση της αρχικής πρώτης εγγραφής.
- Διόρθωση εγγραφής με την ένδειξη “αγνώστου ιδιοκτήτη”:
Σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 3 περ. α’ του Ν. 2664/1998, η διόρθωση μπορεί να ζητηθεί με αίτηση εκείνου που ισχυρίζεται ότι έχει εγγραπτέο στο Κτηματολόγιο δικαίωμα. Η αίτηση υποβάλλεται ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή της τοποθεσίας του ακινήτου, και μέχρις ότου οριστεί αυτός, στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.
- Διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων:
Σύμφωνα με το άρθρο 18 του Ν. 2664/1998, στην περίπτωση των αρχικών εγγραφών, το πρόδηλο σφάλμα μπορεί να αφορά σε οποιοδήποτε στοιχείο της εγγραφής και ιδίως στον δικαιούχο, στο δικαίωμα, στον τίτλο κτήσης και στο ιδιοκτησιακό αντικείμενο. Η αίτηση για τη διόρθωση καταχωρίζεται στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου.
Ακίνητα με την ένδειξη “αγνώστου ιδιοκτήτη”
Στην περίπτωση ακινήτου με την ένδειξη “άγνωστου ιδιοκτήτη”, η αίτηση επιδίδεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από την κατάθεσή της στο Ελληνικό Δημόσιο. Το Ελληνικό Δημόσιο τεκμαίρεται ότι συναινεί στην αίτηση και ο προϊστάμενος οφείλει να προβεί στην αιτούμενη διόρθωση, εάν δεν αποσταλεί από την αρμόδια υπηρεσία αρνητική απάντηση που απευθύνεται στον προϊστάμενο του αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της αίτησης στο Ελληνικό Δημόσιο.
Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 18 του Ν. 2664/1998, η επίδοση στο Ελληνικό Δημόσιο δεν απαιτείται στις εξής περιπτώσεις:
- Όταν πρόκειται για δημόσιο έγγραφο, με βάση το οποίο έχουν καταχωρισθεί στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου δικαιώματα συνδικαιούχων.
- Όταν το δημόσιο έγγραφο, με βάση το οποίο ζητείται η διόρθωση της εγγραφής, αποτελεί τίτλο εγγραπτέου δικαιώματος επί άλλου κτηματογραφηθέντος ακινήτου της ίδιας κτηματογραφηθείσας περιοχής, το οποίο δηλώθηκε και καταχωρίσθηκε στο κτηματολόγιο.
- Όταν ο τίτλος του αιτούντος τη διόρθωση ή των δικαιοπαρόχων του (άμεσων ή απώτερων) είναι παραχωρητήριο του Ελληνικού Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ.
- Όταν το ακίνητο με την ένδειξη “άγνωστου ιδιοκτήτη”, για το οποίο ζητείται η διόρθωση, είναι οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία ή το ακίνητο βρίσκεται εντός εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως ή οικισμού.