Ο θεσμός της ποινικής συνδιαλλαγής θεσπίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας με το νόμο 3904 / 2010 στο άρθρο 308 Β του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Παρά το γεγονός ότι ο θεσμός αυτός αντιμετωπίστηκε αρχικά με επιφύλαξη στο νέο ΚΠΔ διατηρήθηκε και κρίθηκε απολύτως αναγκαίος. Μάλιστα η επιτροπή του ΣχΚΠΔ (2019)στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 301 ΚΠΔ, ενέταξε και αδικήματα σε βάρος του δημοσίου που είχαν αρχικά εξαιρεθεί.
Διαδικασία ποινικής συνδιαλλαγής
1)άρθρο 301: μέχρι την τυπική περάτωση της ανάκρισης.
Η ποινική συνδιαλλαγή εφαρμόζεται στα κακουργήματα
[πλαστογραφία, ψευδής βεβαίωση, περιουσιακά, ιδιοκτησιακά χωρίς βία ή απειλή και τα προβλεπόμενα σε ειδικούς νομούς και συγκεκριμένα οι Ν.1599/1986(υπεύθυνη δήλωση),2803/2000(κοινοτική απάτη), 2960/2001 (τελωνειακός κώδικας), 4557/2018 (νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες)και 4174/2013 (φοροδιαφυγή)]. Επίσης η ρύθμιση επεκτείνεται και στα εγκλήματα διαφθοράς υπαλλήλων.Για να τεθεί σε έναρξη ο εν λόγω θεσμός θα πρέπει να ασκηθεί ποινική δίωξη.
Το αίτημα του κατηγορουμένου ότι επιθυμεί να αποδώσει το ιδιοποιημένο ή να αποκαταστήσει τις συνέπειες που προκλήθηκαν από το έγκλημα πρέπει να υποβληθεί μέχρι την τυπική περάτωση της ανάκρισης
Ο Εισαγγελέας καλεί κατηγορούμενο και παθόντα.
Ακολούθως συντάσσεται πρακτικό συνδιαλλαγής που περιέχει ομολογία κατηγορουμένου και βεβαιώνεται η απόδοση του πράγματος ή η εντελής ικανοποίηση της ζημίας που αναφέρεται στην κατηγορία.
Αν δεν επιτευχθεί η συνδιαλλαγή η αίτηση θεωρείται μηδέποτε υποβληθείσα και καταστρέφεται.
Η υπόθεση εισάγεται στο Μονομελές Εφετείο . Ο κατηγορούμενος κηρύσσεται ένοχος και επιβάλλεται ποινή μέχρι ένα έτος ή δυο (σε περίπτωση επιβαρυντικών περιστάσεων), η εκτέλεση της οποίας αναστέλλεται και μετατρέπεται με τις διατάξεις του Π.Κ .
2)Αρ. 302: μετα την τυπική περάτωση της ανάκρισης και μέχρι το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας στο ακροατήριο.
Αν το αίτημα υποβληθεί μέχρι την έκδοση παραπεμπτικού βουλεύματος αναβιώνει η ανάκριση. Αν υποβληθεί μετά, το αίτημα εισάγεται στο αρμόδιο να δικάσει δικαστήριο το οποίο διακόπτει τη συζήτηση και τάσσει προθεσμία 15 ημέρων για τη σύνταξη του πρακτικού συνδιαλλαγής στο οποίο βεβαιώνεται η πλήρης ικανοποίηση Αν δεν επιτευχθεί η συνδιαλλαγή θεωρείται ως μηδέποτε υποβληθείσα και καταστρέφονται τα πρακτικά.
Η ποινική συνδιαλλαγή αποτελεί διασύνδεση των δραστών περιουσιακών προσβολών με την αποκατάσταση και την ικανοποίηση των θυμάτων τους.
Το επιταχυντικό αποτέλεσμα της διαδικασίας είναι προφανές καθόσον δεν γίνεται δίκη. Συνεπώς λείπει η δημόσια ακροαματική διαδικασία (εξέταση μαρτύρων και εγγράφων)η προβολή επιχειρημάτων μεταξύ εισαγγελέως και διαδίκων αλλά και μεταξύ του κατηγορουμένου και της πολιτικής αγωγής, οι αγορεύσεις κ.λπ..
Επίσης η εξουσία του ποινικού Δικαστή περιορίζεται μόνο στην έγκριση του πρακτικού συνδιαλλαγής όσον αφορά την ποινή και την επιμέτρηση της εντός του προβλεπόμενου ορίου (Παπαδαμάκης, 2019).